Siber tatbikat, bir organizasyonun siber güvenlik yeteneklerini değerlendirmek ve siber saldırılara karşı hazırlığını test etmek amacıyla gerçekleştirilen simülasyonlu bir egzersizdir. Bu tatbikatlar, siber güvenlik ekiplerinin, acil durum senaryolarına nasıl yanıt verdiğini, kriz yönetimi becerilerini ve genel siber güvenlik protokollerini test etmek için kullanılır. Siber tatbikatlar, organizasyonların güvenlik açıklarını belirlemesine ve olası siber saldırılara karşı ne kadar hazır olduklarını ölçmelerine yardımcı olur.
Siber tatbikat süreci genellikle birkaç aşamadan oluşur. İlk aşama, planlama ve hazırlık aşamasıdır. Bu aşamada, tatbikatın amacı, kapsamı, hedefleri ve kullanılacak senaryolar belirlenir. Ayrıca, tatbikata katılacak ekipler, roller ve sorumluluklar netleştirilir. Planlama aşamasında, tatbikatın gerçekçi ve etkili olması için tüm ayrıntılar titizlikle hazırlanır.
İkinci aşama, senaryo geliştirme aşamasıdır. Bu aşamada, tatbikatta kullanılacak siber saldırı senaryoları oluşturulur. Senaryolar, organizasyonun karşılaşabileceği potansiyel tehditleri yansıtacak şekilde tasarlanır ve çeşitli siber saldırı türlerini içerebilir, örneğin, fidye yazılımları, veri ihlalleri veya DDoS saldırıları. Senaryo geliştirme, tatbikatın gerçekçi ve etkili olmasını sağlamak için kritik bir adımdır.
Üçüncü aşama, tatbikatın uygulanması aşamasıdır. Bu aşamada, planlanan senaryolar gerçek zamanlı olarak uygulanır ve tatbikat sırasında ekiplerin nasıl tepki verdiği gözlemlenir. Tatbikatın bu kısmı, ekiplerin krize yanıt verme yeteneklerini test eder ve gerçek bir siber saldırı durumunda alacakları aksiyonları değerlendirir. Ayrıca, tatbikat sırasında çeşitli araçlar ve teknikler kullanılarak, saldırıların etkileri ve organizasyonun savunma mekanizmaları test edilir.
Dördüncü aşama, değerlendirme ve analiz aşamasıdır. Tatbikatın ardından, tatbikat süreci detaylı bir şekilde değerlendirilir. Ekiplerin performansı, tatbikat sırasında karşılaşılan zorluklar ve öğrenilen dersler incelenir. Değerlendirme sürecinde, tatbikatın güçlü ve zayıf yönleri analiz edilir ve tatbikatın hedeflerine ne derece ulaşıldığı belirlenir.
Son olarak, raporlama ve iyileştirme aşamasına geçilir. Bu aşamada, tatbikatın sonuçları detaylı bir rapor halinde sunulur. Raporda, tatbikatın genel sonuçları, tespit edilen güvenlik açıkları, önerilen iyileştirmeler ve gelecekteki tatbikatlar için öneriler yer alır. Raporda sunulan öneriler, organizasyonun siber güvenlik stratejilerini güçlendirmesine ve gelecekteki siber tehditlere karşı daha etkili bir şekilde hazırlıklı olmasına yardımcı olur.
Siber tatbikatlar, genellikle masal tabanlı tatbikatlar, teknik tatbikatlar ve saha tatbikatları olarak üç ana türde gerçekleştirilir. Masal tabanlı tatbikatlar, senaryoların yalnızca tartışıldığı ve stratejik planlamanın yapıldığı toplantılardır. Teknik tatbikatlar, belirli teknolojiler ve araçlar üzerinde yapılan teknik testlerdir. Saha tatbikatları ise gerçek bir saldırı ortamını simüle eden ve tüm organizasyonun tatbikata dahil olduğu tatbikatlardır.
Sonuç olarak, siber tatbikatlar, organizasyonların siber güvenlik yeteneklerini test etmek ve geliştirmek için önemli bir araçtır. Planlama ve hazırlık, senaryo geliştirme, tatbikatın uygulanması, değerlendirme ve analiz, ve raporlama aşamalarını içerir. Siber tatbikatlar, organizasyonların siber saldırılara karşı hazırlıklı olmasını sağlar, güvenlik açıklarını belirler ve siber güvenlik stratejilerini güçlendirir.
